Lekarze biją na alarm. Popularna funkcja w słuchawkach szkodzi zdrowiu

Jak działa aktywna redukcja szumów? 

Technologia Active Noise Cancelling (ANC) pozwala na eliminowanie dźwięków otoczenia poprzez generowanie fal dźwiękowych o przeciwnych częstotliwościach, które „kasują” hałas z otoczenia. Dzięki temu użytkownik może cieszyć się czystym dźwiękiem bez zakłóceń zewnętrznych. W praktyce oznacza to, że ANC odcina użytkownika od świata zewnętrznego, co jest przydatne w głośnych miejscach, takich jak biura, środki transportu publicznego czy kawiarnie. Jednak, jak się okazuje, nadmierne korzystanie z tej technologii może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. 

Zaburzenia przetwarzania słuchowego – ukryte zagrożenie 

Według raportu BBC lekarze audiolodzy zauważyli wzrost liczby pacjentów skarżących się na trudności w przetwarzaniu dźwięków po długotrwałym korzystaniu z ANC. Najczęściej diagnozowane jest zaburzenie przetwarzania słuchowego (APD), czyli schorzenie neurologiczne, które sprawia, że mózg ma trudności z interpretacją dźwięków, mimo że sam słuch działa prawidłowo. Jakie objawy mogą świadczyć o APD? Są to przede wszystkim:

• trudności ze zrozumieniem mowy w hałasie, 
• częste prośby o powtórzenie wypowiedzi, 
• problemy z koncentracją podczas rozmów, 
• trudności w rozróżnianiu podobnie brzmiących dźwięków. 

Dotychczas APD występowało głównie u osób neuroatypowych (np. ze spektrum autyzmu) oraz u tych, którzy w dzieciństwie mieli infekcje uszu lub urazy mózgu. Teraz lekarze odnotowują przypadki tego schorzenia u osób, które regularnie korzystały ze słuchawek ANC przez dłuższy czas. 

Dlaczego ANC może szkodzić zdrowiu? 

Eksperci wskazują, że długotrwałe blokowanie dźwięków otoczenia może prowadzić do osłabienia zdolności mózgu do przetwarzania bodźców słuchowych. Nasz układ słuchowy jest ewolucyjnie przystosowany do odbierania szerokiego spektrum dźwięków – zarówno cichych, jak i głośnych, ważnych i mniej istotnych. Największe zagrożenia związane z nadmiernym używaniem ANC są następujące. 

1. Brak ekspozycji na naturalne dźwięki. Nasz mózg potrzebuje bodźców dźwiękowych do prawidłowego funkcjonowania. Gdy ich brak, może dojść do osłabienia zdolności przetwarzania mowy i innych dźwięków.
2. Izolacja sensoryczna. Całkowite odcięcie od otoczenia może negatywnie wpłynąć na percepcję rzeczywistości, a nawet zwiększyć ryzyko zaburzeń lękowych. 
3. Zwiększone ryzyko wypadków. Osoby używające ANC w ruchu ulicznym mogą nie usłyszeć ostrzeżeń, np. nadjeżdżającego pojazdu. 

Szczególnie młodzi ludzie są narażeni na negatywne skutki, ponieważ ich mózgi i zdolność przetwarzania dźwięków wciąż się rozwijają. 

Jak bezpiecznie korzystać ze słuchawek ANC? 

Nie oznacza to, że należy całkowicie zrezygnować z ANC – kluczowe jest jednak umiejętne korzystanie z tej technologii. 

1. Rób przerwy. Co 30-60 minut wyłączaj ANC i pozwól uszom przystosować się do naturalnych dźwięków otoczenia. 
2. Nie używaj ANC w cichych miejscach. Jeśli wokół nie ma hałasu, nie ma potrzeby izolowania się od otoczenia. 
3. Unikaj ANC w ruchu ulicznym. Włącz tę funkcję tylko w bezpiecznych warunkach, np. w biurze czy samolocie. 
4. Używaj trybu „przezroczystości”. Wiele nowoczesnych słuchawek pozwala na przepuszczanie części dźwięków otoczenia, co jest bezpieczniejszą opcją. 
5. Dostosuj głośność. Nie słuchaj muzyki na maksymalnej głośności, zwłaszcza przez długi czas. 

Czy ANC to więcej szkody niż pożytku? 

Słuchawki z aktywną redukcją szumów są świetnym rozwiązaniem, które pomaga skupić się w hałaśliwym otoczeniu. Jednak nie należy korzystać z tej funkcji przez cały czas. Tak jak w wielu innych aspektach życia, kluczem jest umiar i zdrowy rozsądek. Brytyjscy audiolodzy ostrzegają, że niekontrolowane używanie ANC może negatywnie wpłynąć na przetwarzanie słuchowe i prowadzić do problemów neurologicznych. Aby uniknąć ryzyka, wystarczy stosować się do zaleceń ekspertów i pamiętać, że nasz układ słuchowy potrzebuje różnorodnych bodźców do prawidłowego funkcjonowania.