Oto długi, których nie musisz już spłacać. Wierzyciele tracą prawo do ich egzekwowania

Niektóre długi można już uznać za przedawnione. Od listopada 2024 roku wierzyciele stracili prawo do egzekwowania wielu zobowiązań, co oznacza, że dłużnicy nie muszą ich spłacać. Jakie długi przedawniają się w tym roku i na jakich zasadach? Wyjaśniamy, czym jest przedawnienie, jak sprawdzić, czy twój dług przestał być egzekwowalny oraz co zrobić, jeśli nadal widnieje w rejestrach.

Przegląd dokumentów | fot. elements.envato.com

Czym jest przedawnienie długu?

Przedawnienie długu to mechanizm prawny, który chroni dłużników przed nieskończoną możliwością dochodzenia zobowiązań przez wierzycieli. Oznacza to, że po upływie określonego czasu wierzyciel nie może już dochodzić spłaty długu na drodze sądowej i egzekucyjnej. Nie oznacza to jednak, że dług całkowicie znika. Może nadal figurować w rejestrach dłużników i być przedmiotem działań firm windykacyjnych, ale nie podlega już przymusowej egzekucji przez komornika. 

Jakie długi przedawniły się w listopadzie 2024 roku?

Od listopada 2024 roku przedawnieniu uległy m.in.: 

  • zaległe rachunki za prąd, gaz, wodę – przedawniają się po 3 latach od terminu płatności, 
  • nieopłacony czynsz – również ulega przedawnieniu po 3 latach,
  • kredyty konsumenckie – przedawniają się po 3 latach, ale tylko w przypadku, gdy bank nie podjął działań egzekucyjnych, 
  • mandaty za przejazd bez biletu – okres przedawnienia wynosi 1 rok, 
  • mandaty karne – przedawniają się po 3 latach, 
  • nieopłacone abonamenty telefoniczne – przedawnienie następuje po 2 latach. 

Co zrobić, jeśli wierzyciel nadal domaga się spłaty?

Jeśli twój dług się przedawnił, ale wierzyciel nadal domaga się spłaty, masz kilka opcji. Możesz powołać się na przedawnienie długu i odmówić zapłaty. Jeśli sprawa trafi do sądu, możesz złożyć formalny wniosek o oddalenie roszczenia. Jeżeli dług nadal figuruje w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) lub innych rejestrach dłużników, masz prawo złożyć wniosek o jego usunięcie. 

Gdzie sprawdzić status swojego długu?

Najprostszym sposobem na sprawdzenie swojego zadłużenia jest skorzystanie z Biura Informacji Kredytowej. Można tam uzyskać raport na temat swojej historii kredytowej, który zawiera informacje o zobowiązaniach i ich statusie. Raport BIK kosztuje około 50 zł, ale w wielu przypadkach banki oraz firmy pożyczkowe umożliwiają darmowe sprawdzenie statusu dłużnika. Można również skorzystać z rejestrów dłużników, takich jak Krajowy Rejestr Długów (KRD), BIG InfoMonitor czy ERIF Biuro Informacji Gospodarczej. 

Czy dług znika automatycznie?

Nie. Przedawnienie długu nie oznacza jego automatycznego wykreślenia. Jeśli wierzyciel nie usunął długu z rejestrów, należy złożyć formalny wniosek o jego usunięcie. W przypadku odmowy można skorzystać z pomocy prawnika lub Rzecznika Praw Konsumenta. 

Czy można celowo unikać płacenia długu?

Przedawnienie długu nie oznacza, że można świadomie unikać płacenia zobowiązań. Wierzyciele często podejmują działania, by odzyskać należności przed upływem terminu przedawnienia, np. poprzez wysyłanie wezwań do zapłaty lub kierowanie spraw do sądu. Warto pamiętać, że w przypadku niektórych zobowiązań (np. kredytów bankowych), wierzyciele mogą próbować przedłużyć okres przedawnienia poprzez wystąpienie do sądu, co skutkuje jego przerwaniem i ponownym naliczeniem.

Jeśli masz dług, który przedawnił się w listopadzie 2024 roku, pamiętaj, że wierzyciel może nadal próbować go odzyskać w sposób polubowny. Dlatego zawsze warto sprawdzić, czy zadłużenie nadal widnieje w bazach danych i jakie kroki można podjąć, by je usunąć.