Prawo jazdy dla seniorów pod lupą. Te zmiany mogą uderzyć w starszych kierowców

Unijne plany i ich odrzucenie przez Parlament Europejski

Komisja Europejska zaproponowała wprowadzenie obowiązkowych badań lekarskich dla kierowców powyżej 70. roku życia, które miałyby być przeprowadzane co pięć lat. Negatywny wynik badania oznaczałby automatyczną utratę prawa jazdy. Pomysł spotkał się jednak z oporem europosłów, którzy uznali, że mogłoby to prowadzić do dyskryminacji ze względu na wiek. Parlament Europejski ostatecznie przyjął mniej rygorystyczne zasady oceny zdrowia kierowców. Nowe przepisy pozwalają państwom członkowskim decydować, czy badania lekarskie dla seniorów będą obowiązkowe, czy wystarczy samoocena kierowców. W ramach tego systemu starsi kierowcy mogliby sami oceniać swoją zdolność do prowadzenia pojazdu poprzez wypełnianie specjalnego formularza. Niektóre kraje Unii Europejskiej już wcześniej wprowadziły własne regulacje, zobowiązujące seniorów do regularnych badań. Czy Polska pójdzie w ich ślady? 

W Polsce temat wraca za sprawą posłanki KO

W Polsce obowiązkowe badania dla starszych kierowców na razie nie są wymagane, ale ten temat wrócił do debaty publicznej dzięki posłance Małgorzacie Gromadzkiej z Koalicji Obywatelskiej. Polityczka zwróciła się z oficjalnymi pismami do ministry zdrowia oraz ministra infrastruktury. Podkreśliła, że osoby starsze – mimo doświadczenia za kierownicą – mogą mieć ograniczenia zdrowotne, które wpływają na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Zdaniem Gromadzkiej proces starzenia prowadzi do pogorszenia wzroku, spadku sprawności psychomotorycznej, osłabienia refleksu i problemów z układem krążenia. W efekcie, osoby w podeszłym wieku mogą nie reagować wystarczająco szybko w sytuacjach awaryjnych, co zwiększa ryzyko wypadków. „Wprowadzenie obowiązkowych badań dla kierowców seniorów mogłoby przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa na drogach” – twierdzi posłanka. Gromadzka przypomina, że w wielu krajach Europy takie przepisy już funkcjonują i pozwalają na wcześniejsze wykrywanie problemów zdrowotnych u starszych kierowców. 

Stanowisko rządu

Choć temat jest gorący, Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że obecnie nie prowadzi prac nad zmianami w zakresie badań lekarskich dla seniorów. Sekretarz stanu Wojciech Konieczny zaznaczył, że rząd monitoruje unijne prace nad nową dyrektywą dotyczącą prawa jazdy, ale na razie nie przewiduje zmian w polskim prawie. Podobne stanowisko zajmuje Ministerstwo Infrastruktury. Sekretarz stanu Maciej Lasek podkreślił, że narzucenie obowiązkowych badań wyłącznie ze względu na wiek mogłoby być uznane za arbitralne i dyskryminujące. „Obecnie nie są opracowywane wytyczne czy regulacje dotyczące częstotliwości przeprowadzania dodatkowych badań dla seniorów” – zapewnił Lasek. 

Starzejące się społeczeństwo – co dalej?

Mimo że na razie nie ma planów wprowadzenia obowiązkowych badań dla seniorów, demografia może wymusić zmiany w przyszłości. Według prognoz do 2050 roku niemal połowa mieszkańców Unii Europejskiej będzie miała 50 lat lub więcej. W Polsce proces starzenia się społeczeństwa postępuje bardzo szybko, a liczba osób w wieku emerytalnym znacząco wzrośnie już do 2030 roku. To oznacza, że liczba starszych kierowców na drogach będzie się zwiększać. Choć doświadczenie i ostrożność często przemawiają na korzyść seniorów, problemem mogą być stopniowe zmiany zdrowotne, które utrudniają bezpieczne prowadzenie pojazdu. Debata na ten temat trwa, a ewentualne zmiany mogą nadejść szybciej, niż się spodziewamy.